Ο Στέλιος Σωτηρίου έχει γράψει μίλια στην θάλασσα, από το 1997 έως και σήμερα που επιμένει να αγωνίζεται στην ιστιοπλοΐα τριγώνου. Δεν φτάνει μόνο ότι αγαπά ο ίδιος την θάλασσα και την ιστιοπλοΐα, μετέδωσε αυτή την αγάπη και στα παιδιά του με αποτέλεσμα να είναι και οι τρεις τους πρωταθλητές Ελλάδας στα 420. Πρόσφατα, ο γιός του, Παναγιώτης Σωτηρίου κατέκτησε το πρώτο του μετάλλιο για φέτος, το ασημένιο στο Carnival Race 2023 στο Σαν Ρέμο. Με αφορμή αυτή την επιτυχία ζητήσαμε από τον έμπειρο πρωταθλητή να μοιραστεί μαζί μας σκέψεις και εμπειρίες.

Από πότε βρίσκεστε πάνω σε ένα σκάφος και αγωνίζεστε;

Έχω το μικρόβιο της θάλασσας από μικρός, από τα όπτιμιστ, στα 420 και μετά στα 470 και τελευταία στα 49er. Από τα “πέτρινα χρόνια” το 1997 όταν πρωτοξεκίνησε η κλάση το 97-98 έως και το Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα το ‘21 στη Θεσσαλονίκη (σ.σ. με τον Αλφόνσο Παναγιωτίδη) και μετά έκανα άκρη να μπει η νεολαία. Εξαίρεση πέρυσι στα J24 η κατάκτηση Ευρωπαϊκού (σ.σ. με την ομάδα JMania).

Εντοπίζετε ότι υπάρχει κάποια αδυναμία στο άθλημα στην Ελλάδα;

Παρότι προσπαθήσαμε να βάλουμε κόσμο στην ιστιοπλοΐα, έχει γίνει πλέον ακριβό το άθλημα στις ολυμπιακές κατηγορίες. Μέχρι το 2012 μπορούσες οριακά να κοντράρεις τις μεγάλες δυνάμεις του αθλήματος Αυστραλία, Αγγλία και Νέα Ζηλανδία, οι οποίες έχουν σύστημα να πριμοδοτούνται οι ομοσπονδίες τους από τον αντίστοιχο opap και από κει βγαίνουν όλα τα έξοδα των ολυμπιακών κατηγοριών. 

Υπάρχει «δεδικασμένο» σε άλλη χώρα που επανήλθε από τις «στάχες»;

Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1996 στην Ατλάντα οι Άγγλοι, που θεωρητικά είναι ένας λαός με ναυτική παράδοση, δεν πήραν ούτε ένα μετάλλιο. Μαζεύτηκαν, λοιπόν, όλοι σε σε ένα γραφείο και έψαξαν λύση.  Έβαλαν νερό στο κρασί τους όσοι είχαν προσωπικές διαφορές, ξήλωσαν όλο το παλιό σύστημα και έφτιαξαν ένα σύστημα να διδάσκουν οι παλιοί αθλητές τους νέους. Το 1,5% του τζίρου του δικού τους οπάπ χρηματοδοτεί το άθλημα. Και το αποτέλεσμα είναι από το 2000 κι έπειτα να βγαίνει Νο1 στην ιστιοπλοΐα σε μετάλλια. 
Εμείς απέχουμε από αυτό το κομμάτι της νοοτροπίας, ενώ έχουμε αθλητές και τεχνογνωσία δεν έχουμε τους ανθρώπους. Σε όλα τα αθλήματα όχι μόνο στην ιστιοπλοΐα.

Εσείς πως μπορείτε να παρέμβετε ώστε να αλλάξει προς το καλύτερο η κατάσταση;

Εδώ, ο ίδιος ο υπουργός δεν έχει βγάλει άκρη. Εμείς οι απλοί πως να μπορέσουμε να βρούμε λύσεις. Πως να πάμε μπροστά. Αν δεν υπογράψουν άλλοι για εμάς, δεν μπορούμε εμείς να πάμε και να τρέξουμε. Και δεν γίνεται να γκρινιάζουμε για όλα, δεν μπορούμε να γινόμαστε γραφικοί με αυτά. 
Προσωπικά, θεωρώ ότι φέρω μεγάλη ευθύνη που δεν πολέμησα όταν έπρεπε να πολεμήσω.
Ο Παναγιώτης έχει έρθει 2^ος σε 125 σκάφη, ήταν 2^ος στο Ευρωπαϊκό και παρότι ξέρω τον τρόπο και το δρόμο που πρέπει να πάρει δεν μπορώ να τον βοηθήσω. Τρέχει με τα χρώματα του ομίλου, αλλά πληρώνουν οι γονείς. Εμείς είμαστε οι χορηγοί. Βγαίνει μετά η ομοσπονδία και λέει είμαστε πρώτοι.  Πέρυσι ευτυχώς πλήρωσε για το παγκόσμιο νεότητος, όπου ο Παναγιώτης πήγε ως πανελληνιονίκης. Και έτσι πρέπει να γίνεται, θέλουμε να τηρείται η αξιοκρατία.

Γιατί επελέγη ο αγώνας το San Remo;

Η επιλογή έγινε για πολλούς λόγους, χρονικά είναι ιδανικός για προετοιμασίας ενάμιση μήνα πριν το πανελλήνιο πρωτάθλημα. Βολεύει, γιατί είναι οικονομικός αγώνας, τόσο όσον αφορά στην διαμονή, τα ξενοδοχεία είναι φθηνά τώρα, όσο και στην μεταφορά με τα καράβια. Ευτυχώς είναι χορηγός του ομίλου η ΑΝΕΚ Lines.
Κάνουμε πλέον ένα ετήσιο πρόγραμμα αγώνων. Στην δική μου εποχή δεν νοήττω τέτοιες μέρες να πάμε στο εξωτερικό για αγώνες, αλλά κάναμε προπόνηση μόνο για το πρωτάθλημα. Ευτυχώς υπάρχει εξέλιξη.

Οικογενειακή υπόθεση τα πρωταθλήματα, σωστά;

Εγώ πήρα τον τίτλο στο πανελλήνιο πρωτάθλημα 420 το 1989, η κόρη μου η Έλενα το 2019 και το 2020 και ο μικρός το 2022. Η Έλενα ήταν επίσης 3η στο Ευρωπαϊκό και 4^η στο Παγκόσμιο. Κανονικά τα παιδιά δεν πρέπει να κάνουν το ίδιο άθλημα επειδή σε υψηλό επίπεδο μπορεί να απογοητευθούν προσπαθώντας. Θα πρέπει να καταρρίψεις το πρότυπο μπαμπάς κλπ για να μπορείς να πετύχεις. Εμείς πήραμε βοήθεια από τον ψυχολόγο, για να κάνουμε ιστιοπλοΐα για περνάμε ωραία και όχι να ανταγωνιστούμε ο ένας τον άλλο στην οικογένεια.

Υπήρξε κάποια περίοδος που να μην θέλουν να κάνουν πλέον ιστιοπλοΐα;

Ναι και εκεί κάναμε μια κουβέντα και ρώτησα αύριο μεθαύριο θα θες να πας με τους φίλους μια εκδρομή, να μην ξέρεις να πας μέχρι την Αίγινα με σκάφος; Για όλα φταίει η παρέα. Η παρέα σε τραβάει. Και τα παιδιά έχουν παρέες μέσα από το άθλημα.
Η κόρη μου σταμάτησε προς το παρόν γιατί είναι φοιτήτρια στο Πανεπιστήμιο Πειραιά στα ναυτιλιακά. Κάνει λίγο ανοικτή θάλασσα και λίγο match racing. Ήδη αναρωτιέται πως μπορεί να τα συνδυάσει. Όταν έχεις μάθει να είσαι οργανωμένος και σε επίπεδο πρωταθλητισμού δεν μπορείς να δουλεύεις ανοργάνωτα. 

Τι στόχους και τι συμβουλεύετε τον Παναγιώτη για την συνέχεια;

Εγώ δε μπορώ να μιλήσω στην θέση του Παναγιώτη. Πρέπει τις αποφάσεις να της παίρνει μόνος του για να μην πει μετά φταίω εγώ.

Η σχέση σας με την ιστιοπλοϊα ΑμΕΑ είναι ιδιαίτερη, θέλετε να μας μιλήσετε γι αυτό;

Έχω έναν πολύ καλό φίλο από την εποχή που αγωνιζόμασταν πιτσιρίκια στα όπτιμιστ. Το 1999 σε πανελλήνιο πρωτάθλημα όπτιμιστ έπεσε στην πισίνα και χτύπησε με αποτέλεσμα να μείνει παραπληγικός. Είναι ο Βασίλης Χριστοφόρου. Είμαστε αδερφικοί φίλοι και βοήθησα από την προπονητική πλευρά να πάρουμε ένα μετάλλιο. Το χάσαμε το μετάλλιο, αλλά πήρα πολλά πράγματα στη ζωή. Αν δουλέψεις με αυτούς τους ανθρώπους, καταλαβαίνεις ότι εσύ δεν έχεις κανένα πρόβλημα να παραπονιέσαι.

Ο Βασίλης οδηγεί και εξαιτίας της κακής νοοτροπίας που έχουμε εμείς ως λαός και την έλλειψη παιδείας και εκπαίδευσης, δυστυχώς εκείνος δεν μπορεί να πάει για καφέ. Ενώ μπορεί να βγει από το σπίτι και να οδηγήσει, δεν του επιτρέπουμε να κυκλοφορήσει και να πάει για καφέ. Ένα ατύχημα έπαθε…»

Πήγατε μαζί σε δύο Παραολυμπιακούς, σωστά;

Έχω πάει ως προπονητής το 2008 και το 2016 με τα Σόναρ σε παραολυμπιακές διοργανώσεις. Δουλέψαμε πολύ μέχρι το 2012 γιατί από το 2012 έως το 2016 υπήρχε μια εκμετάλλευση των ΑμΕΑ για οικονομικούς λόγους. Εκεί είχα αποφασίσει να μην ασχοληθώ παρότι ήταν η τελευταία παραολυμπιάδα, αλλά ένα χρόνο πριν μου λέει “δεν κάνουμε μια προσπάθεια;”, είχαμε φτάσει και 4οι στο παγκόσμιο… Αλλά εκεί τελείωσε. Πλέον δεν είναι στο παρολυμπιακό πρόγραμμα.

Για την ιστιοπλοΐα ανοικτής θαλάσσης και την περίπτωση να μπει στο Ολυπιακό πρόγραμμα, το βλέπετε πιθανό;

Από τις στιγμή που δεν κάνουν πολλές χώρες ανοικτή, δεν έχει πολλά εισιτήρια. Άρα δεν έχει έσοδα. Στη ΔΟΕ θέλουν αθλήματα με πολλές χώρες και πολλά εισιτήρια. Εκεί πονάμε και εμείς, στα εισιτήρια, και την ιστιοπλοΐα τριγώνου πιστεύω κάποια στιγμή θα τη βγάλουν από το πρόγραμμα.  Βέβαια, το  America’s cup έχει ένα μπάτζετ όπως η Formula 1 και φυσικά δεν έχει ανάγκη της ΔΟΕ, έχει χορηγούς, άρα γιατί να μπει στην διαδικασία των Ολυμπιακών. 
Το ILCA 7 που είναι η πιο πολυπληθής σε χώρες έχει 65 με 70, η ανοικτή όχι πάνω από 20. Το σκάφος κοστίζει…

Τι εξέλιξη μπορεί να έχει ένα παιδί που κάνει ιστιοπλοΐα;

Μέχρι 17 ότι κάνει και μετά τέρμα. Ή σπουδές ή πρωταθλητισμός. Εγώ είχα δουλειά από τον πατέρα μου και μπορούσα να κάνω πρωταθλητισμό. Υπήρχε η δυνατότητα να κάνω κάτι που επέλεξα εγώ. Τώρα δεν υπάρχει ούτε η δυνατότητα να στηριχθεί οικονομικά ένας αθλητής. Ο πανεπιστημιακός αθλητισμός θέλει άλλες βάσεις και θεμέλια και δεν υπάρχει καν εδώ. Χάσκει το σύστημα. Πανεπιστημιάδα; Δεν υπάρχει αυτό.

Θα έπρεπε να αλλάξει τακτική η εθνική αρχή, να φτιάξει τις σχέσεις της με την πολιτεία για να μπορεί να βοηθήσει οικονομικά τα παιδιά. Πληρώνουμε να πάμε για να αγωνιστούμε. Για παράδειγμα στην Carnival Race στην Ιταλία προ ημερών πήγαν 18 άτομα αποστολή και το κόστος για όλους ήταν 35.000ευρώ. Ευτυχώς είχαμε και την στήριξη της ANEK Lines που είναι χορηγός του ΙΟΠ. Γενικά τα κόστη για τις συμμετοχές πληρώνουν οι όμιλοι και κατ’ επέκτασιν οι γονείς.

Θα έπρεπε ο όμιλός να βγάζει πρωταθλητές και η ομοσπονδία να τους δίνει την ευκαιρία να αγωνιστούν σε αγώνες έξω. Όχι να κάνει επιλογή ποιόν θα βοηθήσει και ποιόν όχι.